การตลาดแบบชิงรางวัล เสี่ยงดวง
พวกเราบางทีอาจเรียกการตลาดจำพวกนี้ว่า Lotto Marketing (การตลาดล๊อตเตอปรี่) ที่มีมาอยู่ช้านานกับสังคมไทย เมื่อครั้งประถม ผมคุ้นๆว่าเคยรับรู้คุณครูในชั้นเรียนบอกว่า “ชาวไทยถูกใจการเดิมพัน” ทั้งๆที่ข้อบังคับบ้านพวกเรานั้น “ไม่ให้มีการพนัน” โดยอาจารย์สร้างความนิยมที่ว่า ขโมยขึ้นบ้านคราวหนึ่ง ไม่เท่าไฟลุกบ้าน, ไฟลุกบ้าน ไม่เท่าเสียการพนัน โน่นเป็นคำอบรมสั่งสอนที่ปลูกฝัง แม้กระนั้น..
โปรโมชั่น ไม่ใช่การเดิมพัน.. นี่เป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความรู้สึกแยก แม้กระนั้นไม่ใช่แบบนั้นนักเพราะว่าได้มีการออก พรบ. และก็กฎกระทรวง ฉบับเพิ่มเติมอีกเรื่อยๆมาเพื่อควบคุมวิธีการทำโปรโมทโฆษณาในลักษณะนี้ แม้จะออกมายังไง ก็ไม่อาจจะห้ามการชวนเชื่อพวกนี้โดยตรงได้ ตามที่มองเห็นกันอยู่ แล้วก็ต้านทานกันอยู่เนืองๆแต่พวกเรามาทดลองดูกันว่ากล่าว อะไรเป็นต้นเหตุของการตลาดลักษณะนี้
สาเหตุกลยุทธ์ทางการขายจำพวกนี้
อาจจะไม่อาจจะบอกที่ไปที่มาของการตลาดแบบชิงรางวัล เสี่ยงดวงได้ ผมเกิดขึ้นมาก็ได้มองเห็น ได้ยิน หรือมันมีอยู่แล้ว หากว่าพวกเราจะตะแบงกันเช่นไร การชิงโชคก็คือการเดิมพันชนิดหนึ่ง ที่จำต้องเสียตังค์ก่อนเพื่อหวังได้กลับคืนมา ดังนี้จะกล่าวว่า “เผื่อฟลุ๊ค” เฉยๆอย่างไรก็จะต้องจับจ่ายซื้อของชิ้นนั้น แบรนด์นั้นอยู่แล้ว ฟังมองก็เป็นได้ แต่ว่าก็จำต้องสารภาพว่า มิได้คิดกันแบบงี้ทุกคน รางวัลยิ่งใหญ่มากมาย ก็ยิ่งมีคนคิด “เผื่อฟลุ๊ค” เยอะขึ้น จุดพินิจหนึ่งที่แจ่มกระจ่างเป็น ผลิตภัณฑ์ชนิดราคาไม่สูง และก็ถ้าเกิดมิได้มีความสำคัญนัก ชอบทำการตลาดจำพวกนี้ได้ผลลัพธ์ที่ดี!
นี่เป็นจุดพินิจหนึ่งได้อย่างไม่ยากเย็นว่า ก็เพราะเหตุว่ารากฐาน หรือชั้นด้านสังคมของประเทศด้อยพัฒนามีความต่างสูงหรือบอกกันกล้วยๆว่า คนยากจนมากยิ่งกว่าคนร่ำรวย เพราะฉะนั้นคนหวังร่ำรวย ก็เลยเป็นคนกลุ่มมากมาย ถึงแม้มิได้ทำให้ถึงกับร่ำรวย การได้ของที่มีมูลค่าฟรีๆมีหรือที่ไม่ต้องการที่จะอยากได้ ของฟรีมีมูลค่าถึงแม้ว่าจะคนร่ำรวยก็อยากได้ แต่ว่ากลยุทธ์ทางการตลาดแบบงี้เป็นสิ่งที่ “กระตุ้นการตัดสินใจ” ของลูกค้า รวมทั้งไม่อยากของก็บางทีอาจจะซื้อ ของอะไรบางอย่างก็เลยไม่สามารถที่จะกระตุ้นผู้ที่มีกำลังซื้ออยู่แล้วได้มากเพียงพอ อาทิเช่น การแจกทอง 1 บาท ผู้ที่ไม่มีกำลังซื้อพอเพียงย่อมสนใจมากยิ่งกว่าอย่างกระจ่างแจ้ง และก็รวมสรุปถึงการตลาดแนวนี้เหมาะสมอย่างยิ่งกับประเทศด้อยพัฒนา..
พวกเราก็เลยมองเห็นการตลาดอย่างงี้มานานกับเครื่องดื่มเสริมพลังงาน ซึ่งเมื่อครั้งที่ผมทำรายงานพินิจพิจารณาการตลาดเครื่องดื่มบำรุงกำลัง ประกอบกับรากฐานทางบ้านค้าขายผลิตภัณฑ์พวกนี้เห็นได้ชัดว่า แบรนด์ที่ไม่เล่น Lotto Marketing ถูกชิงส่วนแบ่งตลาดไปสุดท้าย เพราะว่าคุณทราบไหม ตอนหนึ่ง เครื่องดื่มเสริมพลังงานแบรนด์ที่คุณไม่เคยทราบ แม้กระนั้นในแวดวงพวกชอบดื่ม เขาซื้อกันเป็นแพคๆ(10 ขวด) เพียงแต่เนื่องจากแจกเยอะแยะ แจกจริง.. แล้วก็กรุ๊ปลูกค้าเครื่องดื่มเสริมพลังงานอดีตสมัยพวกเราก็ทราบกันอยู่แล้วว่าอยู่ในชนชั้นแรงงานมาก่อน ซึ่งสอดคล้องกับสิ่งที่ผมได้กล่าวไป (ตอนนี้เริ่มเปลี่ยน)
การพัฒนาหรือพัฒนาการ
โน่นเป็นเหตุใหญ่ๆเหตุแรกในทางของชนชั้นทางสังคมเป็นสิ่งที่กระตุ้นเมื่อมีของขวัญล่อใจ ในสมัยต่อๆมา สิ่งที่ทำให้มันน่าดึงดูดขึ้นก็เนื่องจากการติดต่อสื่อสารที่ปรับปรุง การชิงโชคทำเป็นง่าย ไม่ได้อยากต้องการได้ แม้กระนั้นทดลองเล่นๆเป็นสาเหตุของสมัย sms (ส่งข้อความโทรศัพท์มือถือ) ชิงรางวัล โดยการส่งแต่ละครั้งเสียตังค์ 6-12 บาท สมัยแรกๆนั้นผมคิดว่า นี่คนจัดไม่ต้องลงทุนเลยยังได้ เพราะเหตุว่ามันเหมือนการเดิมพันชัดแจ้ง เพราะเหตุว่าเขาได้ ค่า SMS ไปแล้วส่วนใดส่วนหนึ่ง แน่ๆว่า เมื่อมีคนท้วงติงมากมายๆ.. กฏหมายแล้วก็ค่อยขยับตามมา
แล้วก็ตามที่กล่าวไปว่า เหตุทางฐานะเป็นตัวแรกซึ่งสามารถทำให้คนซื้อพึงพอใจ แต่ว่าในช่วงปัจจุบันมันไม่ใช่แค่นั้น กระแสสังคมและก็โลกที่โลกาภิวัฒน์เยอะขึ้นเรื่อยๆ ทำให้คนเห็น รู้จักแล้วก็การมีตัวตนของมนุษย์กระจ่างขึ้น ข้าวของอะไรบางอย่างก็เลยสามารถบอกความเป็นตัวตนของคนนั้นๆข้าวของที่เอามาชิงรางวัล จะเป็นเพียงแค่ เงิน.. ทองคำ.. มันไม่น่าสนใจอีกต่อไป แม้กระนั้นแปลงเป็นของที่ ล้ำสมัย อยู่ในกระแส ตัวอย่างเช่น โทรศัพท์เคลื่อนที่แบรนด์ดัง รถยนต์หรู แพคเกจทัวร์ คงจะไม่ต้องยกตัวอย่างไปๆมาๆกกว่านี้ ซึ่งอนาคตก็ไม่มั่นใจว่า จะมีการปรับปรุงไปในต้นแบบใด แต่ว่าทายใจๆได้ว่ายังมี..
จุดพินิจที่น่าดึงดูด
สำหรับในการตลาดอย่างงี้ มียุทธวิธีเพิ่มตามแต่จะใช้กันไป ไม่ว่าจะเป็นการกระจัดกระจายของหน่วยขาย จัดโปรโมชั่นกันแบบเล็กๆแม้กระนั้นทั่วถึง ซึ่งมีกระทั่ง “มิจฉาชีพ” บางชนิดเปิดบริษัทขายของราคาไม่แพงโดยการทำดุจว่าคุณถูกรางวัล แต่ว่าเพียงพอไปในงานรับรางวัล ก็มีการบังคับซื้อผลิตภัณฑ์อื่นๆร่วม เรียกว่าคดโกง บ้างก็แค่ชักจูงให้มาพึงพอใจผลิตภัณฑ์ แรงหน่อยก็ราวกับกางล๊คเมล์กันอย่างยิ่งจริงๆ เป็นเป็นการบังคับซื้อ สิ่งเหล่าทำให้มองเห็นได้ว่า การลุ้นโชค แล้วก็การชิงโชคนั้นมีผลกระทบมากมายแค่ไหน แล้วก็นี่ทำให้กรุ๊ปผู้ใช้นิดหน่อยเริ่มสงสัย..
แนวความคิดการตลาดแบบชิงรางวัล เสี่ยงดวง
จริงๆแล้วการตลาดแบบไทยๆที่ใช้กรรมวิธีชิงรางวัล เสี่ยงดวงนี้ ก็ใช่ว่าจะไม่ใช้กันทั่วๆไปในโลก แต่ว่าจากเหตุ การพัฒนาแล้วก็จุดพิจารณาที่ได้เขียนไป จะมองเห็นแล้วว่า แนวความคิดหรือ (Concept) ของการตลาดแนวนี้จะเจอผลควรจะขึ้นกับสิ่งกลุ่มนี้ด้วย
กลุ่มลูกค้าที่คาดหวังผลตอบแทน
ของขวัญที่น่าดึงดูดเพียงพอ
กรรมวิธีสุ่ม หรือเล่นไม่ยุ่งยาก
ถ้าหากสมควรครบ 3 ส่วนประกอบ รางวัลจำเป็นต้องดี เข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย บนกรรมวิธีการที่ง่าย ก็จะสำเร็จถูกใจไม่ยาก เพราะเหตุว่าเวลานี้การตลาดออนไลน์ ที่มาแรงก็มีการใช้สิ่งกลุ่มนี้เข้าช่วย อย่างเช่น การพยายามให้ like รวมทั้ง share บน Facebook แล้วแจกรางวัล ก็มีคนถามคำถามว่าเพราะเหตุใดคนไม่สนใจ เมื่อถามกลับว่าแจกอะไร เขาบอกแจกยางรถยนต์ตั้ง 4 เส้น (ก็มันเป็นผลิตภัณฑ์เขา) เป็นผมก็ไม่ทราบจะเอามาทำอะไร เนื่องจากว่าใส่กับรถยนต์ตนเองมิได้อีก อย่างงี้ฯลฯ ไม่ใช่ว่าไม่ถูก หรือถูก แต่ว่าก็ราวกับหลายๆเรื่องเกี่ยวกับการทำ Promotion ซึ่งมันก็จำต้องเหมาะในหลายๆด้านไม่ใช่ประพฤติตามๆเขาไป (เขียนบ่อยมากคำนี้)
และก็ถ้าเกิดจะเริ่ม ก็ควรจะเล่นกันกล้วยๆมักมากผลดังเช่นใช้เลขรางวัลล๊อตเตอปรี่ เอากันตรงๆอย่างงี้ให้ทายกันไป เชื่อเถอะ อย่างไรก็มีฝูงคนนึงพึงพอใจ เพียงแค่โฆษณาให้มองเห็นกันสิ่งเดียวก็เพียงพอ..